چرا برخی از مردم در روابط عاشقانه بیشتر از دیگران آسیب میبینند؟
روابط عاشقانه میتوانند منبع شادی، حمایت و رشد شخصی باشند. با این حال، برای برخی افراد، این روابط به تجربهای دردناک و آسیبزا تبدیل میشوند. دلایل مختلفی وجود دارد که چرا برخی از مردم در روابط عاشقانه بیشتر از دیگران آسیب میبینند. در این مقاله، به بررسی 19 نکته کلیدی در این زمینه میپردازیم:
آسیبپذیری در روابط عاشقانه اجتنابناپذیر است، اما میزان این آسیبپذیری و نحوه برخورد با آن، تعیینکننده سلامت و موفقیت رابطه خواهد بود. درک عوامل زمینهساز این آسیبپذیری میتواند به افراد کمک کند تا با آگاهی بیشتری وارد روابط شوند و از خود در برابر آسیبهای احتمالی محافظت کنند.
- ✔️
تجربههای کودکی:
تجربههای دوران کودکی، مانند طرد شدن، سوء استفاده یا غفلت، میتوانند بر الگوهای ارتباطی فرد در بزرگسالی تأثیر بگذارند و او را مستعد آسیب دیدن در روابط عاشقانه کنند. - ✔️
وابستگی ناسالم:
افرادی که به شدت به شریک عاطفی خود وابسته هستند، ممکن است ترس از دست دادن او باعث شود رفتارهایی از خود نشان دهند که به ضررشان تمام شود. - ✔️
اعتماد به نفس پایین:
عدم اعتماد به نفس کافی باعث میشود فرد ارزش خود را کم بداند و در نتیجه، در روابطی بماند که به او آسیب میرساند. - ✔️
اضطراب دوری:
ترس از تنها ماندن و جدا شدن از شریک عاطفی، میتواند فرد را به رفتارهای وسواسی و کنترلگرایانه سوق دهد که به رابطه آسیب بزند. - ✔️
انتخاب شریک نامناسب:
انتخاب فردی که از نظر عاطفی در دسترس نیست، بیتعهد است یا رفتارهای سوء استفادهگرانه دارد، احتمال آسیب دیدن را به شدت افزایش میدهد. - ✔️
نداشتن مرزهای سالم:
عدم توانایی در تعیین و حفظ مرزهای سالم در رابطه، باعث میشود فرد مورد سوء استفاده قرار بگیرد و به خودش آسیب بزند. - ✔️
کاملا مطلوبگرایی:
داشتن انتظارات غیرواقعبینانه از رابطه و شریک عاطفی، باعث میشود فرد مدام ناامید شود و احساس نارضایتی کند. - ✔️
عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر:
ناتوانی در بیان نیازها و احساسات خود به طور واضح و با صداقت، منجر به سوء تفاهمها و اختلافات حلنشده میشود. - ✔️
اجتناب از درگیری:
ترس از ایجاد اختلاف و تلاش برای اجتناب از هرگونه درگیری، باعث میشود مشکلات اساسی در رابطه حل نشوند و به مرور زمان انباشته شوند. - ✔️
تکرار الگوهای مخرب:
بازگشت به الگوهای رفتاری مشابه در روابط مختلف، نشان میدهد فرد درسهای لازم را از تجربههای قبلی نگرفته است. - ✔️
نداشتن سیستم حمایتی قوی:
عدم وجود دوستان و خانوادهای که فرد بتواند به آنها تکیه کند، باعث میشود او در زمان سختی احساس تنهایی و انزوا کند. - ✔️
انکار مشکل:
نادیده گرفتن مشکلات موجود در رابطه و انکار وجود آنها، مانع از حل شدن آنها میشود و به مرور زمان، رابطه را به نابودی میکشاند. - ✔️
سعی در تغییر شریک:
تلاش برای تغییر دادن فرد مقابل به کسی که میخواهید باشد، محکوم به شکست است و فقط باعث ایجاد تنش و ناراحتی میشود. - ✔️
نپذیرفتن مسئولیت:
عدم پذیرش مسئولیت نقش خود در مشکلات رابطه، باعث میشود فرد نتواند از اشتباهات خود درس بگیرد و در روابط بعدی نیز آنها را تکرار کند. - ✔️
مشکلات سلامت روان:
وجود مشکلات سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب، میتواند بر نحوه تعامل فرد در رابطه تأثیر بگذارد و او را آسیبپذیرتر کند. - ✔️
سوء مصرف مواد:
سوء مصرف مواد مخدر یا الکل، میتواند قضاوت فرد را مختل کند و او را به سمت رفتارهای پرخطر و آسیبزننده سوق دهد. - ✔️
تاریخچه سوء استفاده:
افرادی که در گذشته مورد سوء استفاده قرار گرفتهاند، ممکن است در روابط عاشقانه نیز الگوهای سوء استفاده را تکرار کنند یا در معرض سوء استفاده قرار بگیرند. - ✔️
فرهنگ و جامعه:
هنجارهای فرهنگی و اجتماعی نیز میتوانند بر میزان آسیبپذیری افراد در روابط عاشقانه تأثیر بگذارند. - ✔️
تصمیمات عجولانه:
ورود سریع به رابطه بدون شناخت کافی از فرد مقابل، ریسک آسیب دیدن را افزایش میدهد.
درک این عوامل میتواند به افراد کمک کند تا با آگاهی بیشتری وارد روابط شوند و از خود در برابر آسیبهای احتمالی محافظت کنند. در ضمن، شناسایی این الگوها میتواند به افراد در ترمیم زخمهای گذشته و ایجاد روابط سالمتر و رضایتبخشتر کمک کند.
چرا برخی در روابط عاشقانه بیشتر آسیب میبینند؟
1. عدم خودآگاهی
نداشتن شناخت کافی از خود، ارزشها، نیازها و الگوهای رفتاری، باعث میشود در انتخاب پارتنر و مدیریت رابطه دچار اشتباه شویم. وقتی ندانیم چه میخواهیم و چه چیزی برایمان مهم است، احتمال اینکه جذب افراد نامناسب شویم و در روابط ناسالم گیر کنیم، بیشتر میشود. در ضمن، ناآگاهی از نقاط ضعف و رفتارهای مخرب خود، مانع از رشد و بهبود رابطه میشود. خودآگاهی به ما کمک میکند تا انتخابهای بهتری داشته باشیم و مسئولیت رفتارهای خود را بپذیریم. با شناخت خود، میتوانیم مرزهای سالمی تعیین کنیم و از سوء استفاده عاطفی جلوگیری کنیم. تمرینهایی مانند نوشتن خاطرات روزانه، مدیتیشن و مشاوره روانشناسی میتوانند به افزایش خودآگاهی کمک کنند. خودآگاهی کلید داشتن روابط سالم و رضایتبخش است.
2. وابستگی عاطفی ناسالم
وابستگی شدید به پارتنر و احساس ناتوانی بدون او، فرد را در برابر آسیبپذیری عاطفی قرار میدهد. وقتی شادی و ارزش خود را وابسته به تایید و حضور دیگری بدانیم، کنترل زندگی خود را از دست میدهیم. در این حالت، ترس از دست دادن پارتنر باعث میشود رفتارهایی را تحمل کنیم که برایمان مضر هستند. وابستگی ناسالم، استقلال و هویت فردی را از بین میبرد و زمینه را برای سوء استفاده عاطفی فراهم میکند. برای غلبه بر وابستگی عاطفی، باید روی تقویت عزت نفس، ایجاد دایره اجتماعی گستردهتر و تمرکز بر اهداف شخصی تمرکز کرد. درمان وابستگی نیازمند زمان، تلاش و گاهی کمک حرفهای است.
3. انتخاب پارتنر نامناسب
جذب شدن به افراد سمی، خودشیفته یا کسانی که از نظر عاطفی در دسترس نیستند، احتمال آسیب دیدن را به شدت افزایش میدهد. نادیده گرفتن علائم هشداردهنده در مراحل اولیه رابطه، مانند رفتارهای کنترلگرایانه یا بیاحترامی، منجر به مشکلات بزرگتری در آینده میشود. انتخاب پارتنر باید بر اساس ارزشهای مشترک، احترام متقابل و تمایل به رشد مشترک باشد. گاهی اوقات، الگوهای ناخودآگاه ما باعث میشود که به سمت افراد نامناسب جذب شویم، مثلا تکرار روابط ناسالم دوران کودکی. برای جلوگیری از این الگوها، باید روی شناخت و درمان زخمهای عاطفی گذشته کار کنیم. قبل از ورود به یک رابطه جدی، زمان کافی را صرف شناخت طرف مقابل کنید و از مشورت با افراد مورد اعتماد دریغ نکنید.
4. عدم توانایی در برقراری ارتباط موثر
ناتوانی در بیان نیازها و احساسات به طور واضح و قاطعانه، منجر به سوء تفاهم، نارضایتی و آسیب دیدن میشود. اجتناب از گفتگوهای دشوار و انباشت خشم و ناراحتی، رابطه را مسموم میکند. ارتباط موثر شامل گوش دادن فعالانه، همدلی و بیان با صداقت احساسات است. 
سعی نکنید نقش درمانگر را بازی کنید، زیرا این کار میتواند به رابطه شما آسیب برساند. مراقب سلامت روانی و عاطفی خود باشید و از خودتان در برابر فرسودگی محافظت کنید.
11. قربانی کردن نیازهای خود
نادیده گرفتن نیازهای شخصی و فدا کردن آنها به خاطر خوشحالی پارتنر، در طولانی مدت منجر به نارضایتی و آسیب دیدن میشود. رابطه سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف به نیازهای خود و نیازهای پارتنرشان توجه میکنند. خودتان را در اولویت قرار دهید و به نیازهای خود احترام بگذارید. اگر نیازهای شما برآورده نشوند، نمیتوانید یک پارتنر خوب باشید. سعی کنید تعادلی بین نیازهای خود و نیازهای پارتنر خود ایجاد کنید. از بیان نیازهای خود نترسید و با پارتنر خود در مورد آنها صحبت کنید.
12. داشتن انتظارات غیرمنطقی از عشق
کاملا مطلوبسازی عشق و داشتن انتظارات غیرواقعبینانه از رابطه، منجر به ناامیدی و نارضایتی میشود. عشق واقعی، ترکیبی از شور و اشتیاق، صمیمیت و تعهد است. هیچ رابطهای بدون چالش و مشکل نیست. به جای تمرکز بر روی کاملا مطلوبها، بر روی واقعیتهای رابطه خود تمرکز کنید. یاد بگیرید که با مشکلات و چالشها به شیوهای سازنده برخورد کنید. از لحظات خوب رابطه خود لذت ببرید و برای حفظ و تقویت آن تلاش کنید.
13. تکرار الگوهای ناسالم
بدون آگاهی از الگوهای رفتاری خود در روابط قبلی، احتمال تکرار اشتباهات گذشته و قرار گرفتن در موقعیتهای آسیبزا افزایش مییابد. به روابط قبلی خود نگاهی بیندازید و الگوهای تکرارشونده را شناسایی کنید. در مورد این الگوها با یک مشاور یا فرد مورد اعتماد صحبت کنید. سعی کنید الگوهای ناسالم خود را تغییر دهید و رفتارهای سالمتری را جایگزین آنها کنید. از خودتان صبور باشید و به تدریج به سمت روابط سالمتر حرکت کنید. آگاهی از الگوهای ناسالم، اولین قدم برای تغییر آنهاست.
14. عدم توجه به سلامت روان
نادیده گرفتن مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلالات شخصیتی، میتواند بر روابط عاشقانه تاثیر منفی بگذارد و احتمال آسیب دیدن را افزایش دهد. اگر با مشکلات روانی دست و پنجه نرم میکنید، به دنبال کمک حرفهای باشید. سعی کنید سبک زندگی سالمی داشته باشید و به اندازه کافی بخوابید، ورزش کنید و تغذیه مناسب داشته باشید. مدیتیشن و یوگا نیز میتوانند به بهبود سلامت روان کمک کنند. مراقبت از خود، یک سرمایهگذاری ارزشمند است که بر تمام جنبههای زندگی شما تاثیر مثبت میگذارد.
15. نداشتن سرگرمیها و علایق شخصی
وقتی تمام وقت و انرژی خود را صرف رابطه میکنید و سرگرمیها و علایق شخصی خود را فراموش میکنید، احساس پوچی و وابستگی به پارتنر بیشتر میشود و احتمال آسیب دیدن افزایش مییابد. زمانی را برای انجام کارهایی که به شما لذت میدهند، اختصاص دهید. سعی کنید فعالیتهای جدیدی را امتحان کنید و علایق خود را کشف کنید. داشتن زندگی شخصی فعال و پربار، به رابطه شما نیز کمک میکند.
16. ترس از تنهایی
ترس از تنهایی باعث میشود که در روابط ناسالم بمانید و رفتارهایی را تحمل کنید که برای شما مضر هستند. سعی کنید با تنهایی کنار بیایید و از آن لذت ببرید. به جای ترس از تنهایی، بر روی رشد و خودشناسی تمرکز کنید. سعی کنید روابط خود را با دوستان و خانواده تقویت کنید.
17. عدم شناخت کافی از طرف مقابل قبل از تعهد جدی
شروع یک رابطه جدی بدون شناخت کافی از ارزشها، اهداف، و تاریخچه عاطفی پارتنر، میتواند منجر به مشکلات جدی و آسیبهای عاطفی شود. قبل از اینکه به طور جدی متعهد شوید، زمان کافی را صرف شناخت طرف مقابل کنید. در مورد ارزشها، اهداف، و انتظارات خود از رابطه با او صحبت کنید. به تاریخچه عاطفی و روابط قبلی او توجه کنید. از سوال پرسیدن نترسید و سعی کنید تا حد امکان در مورد او اطلاعات کسب کنید. شتاب نکنید و قبل از اینکه تصمیم بگیرید، به اندازه کافی اطلاعات جمعآوری کنید.
18. عدم پذیرش مسئولیت اشتباهات خود
ناتوانی در پذیرش مسئولیت اشتباهات خود در رابطه و سرزنش کردن همیشگی پارتنر، باعث ایجاد تنش و نارضایتی میشود و مانع از رشد و بهبود رابطه میشود. مسئولیت اشتباهات خود را بپذیرید و از پارتنر خود عذرخواهی کنید. سعی کنید از اشتباهات خود درس بگیرید و آنها را تکرار نکنید. مهم این است که از اشتباهات خود درس بگیرید و سعی کنید بهترین خود باشید. پذیرش مسئولیت، نشانه بلوغ و مسئولیتپذیری است.
19. نداشتن صبر و تحمل کافی
روابط نیاز به صبر، تلاش و گذشت دارند. نداشتن صبر و انتظار تغییرات فوری و بینقص بودن رابطه، منجر به ناامیدی و آسیب دیدن میشود. صبر داشته باشید و به پارتنر خود فرصت دهید. تلاش کنید تا مشکلات را به شیوهای سازنده حل کنید. گذشت داشته باشید و اشتباهات کوچک را ببخشید. با صبر و تلاش، میتوانید یک رابطه سالم و رضایتبخش ایجاد کنید.
